Źródłami zanieczyszczenia powietrza są przede wszystkim: transport, spalanie paliw kopalnych (węgiel, ropa naftowa i gaz ziemny), energetyka, przemysł, rolnictwo. W niewielkim procencie do ich powstawania przyczyniają się także wybuchy wulkanów, burze piaskowe czy inne źródła niewynikające z działalności człowieka. Emitowane są głównie następujące substancje : tlenek węgla, tlenki azotu, węglowodory, tlenki siarki i pyły. Niekorzystnymi zjawiskami spowodowanymi przez zanieczyszczenia atmosfery są: efekt cieplarniany, dziura ozonowa, kwaśne deszcze i smog. Głównym źródłem emisji pyłu drobnego do atmosfery w Polsce, według danych Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE), są procesy spalania paliw w sektorze komunalno-bytowym w tym w gospodarstwach domowych, związane z ogrzewaniem budynków z wykorzystaniem paliw stałych.

Ochrona powietrza może być realizowana przez podejmowanie działań takich jak:

• Instalowanie wydajnych filtrów kominowych. Nawet w przypadku starszych technologii urządzenia takie zatrzymują znaczną część zanieczyszczeń, w przypadku nowszych technologii filtry zazwyczaj są montowane seryjnie.
• Wdrażanie nowych, czystszych technologii przemysłowych. W praktyce nowsze technologie są czystsze (mniejsza emisja gazów/pyłów) oraz mniej energochłonne. Cześć szkodliwych substancji stosowanych w przemyśle zastępowana jest przez inne, bezpieczniejsze (np. zamienniki freonów).
• Modyfikacji istniejących technologii i większa hermetyzacja produkcji. W praktyce oznacza to np. odsiarczanie węgla przed jego spaleniem, czy też dbałość o odizolowanie produkcji od środowiska. W przypadku ogrzewania domów korzystna jest zmiana paliwa na mniej emisyjne (np. gaz ziemny zamiast węgla) oraz ocieplanie budynków.
• Inwestowanie w ekologiczne środki transportu i modyfikacja już istniejących. Oznacza to nowsze nieemisyjne, lub nisko emisyjne samochody wyposażone w lepsze katalizatory, modyfikowane paliwa (np. bezołowiowe), rozbudowę transportu elektrycznego (np. szynobusy, trolejbusy). Ważna jest także promocja transportu rowerowego, czy wodnego oraz wdrażanie nowych technologii w transporcie lotniczym.
• Budowanie izolacyjnych pasów zieleni wokół zakładów przemysłowych. Zieleń zatrzymuje pewną ilość zanieczyszczeń gazowych, szczególnie pyłów.
• Wprowadzanie odnawialnych źródeł energii m. in. takich jak:
  • energia słoneczna (kolektory, panele słoneczne)
  • energia wodna (elektronie wodne, pływowe)
  • energia wiatrowa (turbiny wiatrowe)
• Eliminowaniu ciężkiego transportu w miastach (budowa obwodnic);
• Ograniczanie ruchu samochodowego i przestawanie komunikacji na pojazdy elektryczne.
• Tworzenie stref dla pieszych w centrach miast i osiedli.
• Korzystanie z miejskiej komunikacji lub roweru.

Co mieszkaniec może zrobić dla lepszej jakości powietrza ?

Wcale nie tak mało jak się wydaje, poniżej lista tego co można robić lub czego nie robić na co dzień:

• Niezwłocznie wymień posiadany kocioł CO na paliwo stałe jeżeli jest on bezklasowy lub klasy 1 i 2, na kocioł z certyfikatem ekoprojekt, kocioł na gaz ziemny lub pellet, piec akumulacyjny na prąd lub pompę ciepła. Można także wymienić na kocioł klasy 5 który można eksploatować wyłącznie do dnia 31. 12. 2029 r.
• Nie spalaj śmieci w piecu!!!
• Nie przegrzewaj swojego domu. Obniżenie temperatury zaledwie o 1°C może obniżyć rachunek za energię aż o 7%
• Jeżeli masz do pokonania niewielką odległość, idź piechotą lub rowerem;
• Nie stosuj aerozoli z freonem.
• Oszczędzaj energię eklektyczną w domu, w pracy, poprzez:
  • wkręcanie energooszczędnych żarówek,
  • niepozostawianie telewizora i innych urządzeń, wieży czy komputera w trybie czuwania (stand-by) – w takim trybie światełko pozostaje włączone. W trybie czuwania telewizor zużywa średnio 45% energii. Gdyby wszyscy Europejczycy unikali trybu „stand-by”, oszczędności energii wystarczyłyby do zaopatrzenia w energię elektryczną kraju wielkości Belgii,
  • niepozostawianie ładowarki do telefonu komórkowego w gniazdku po skończeniu ładowania, gdyż ładowarka nadal zużywa prąd, nawet jeżeli telefon nie jest podłączony,
  • jeśli kupujesz lub Twoi rodzice kupują nowe urządzenie elektryczne, na przykład lodówkę lub pralkę, sprawdź w ramach wspólnotowego oznakowania efektywności energetycznej, które powinno posiadać każde urządzenie. Klasy efektywności energetycznej przyporządkowane są skali złożonej z liter od A do G, gdzie klasa A umieszczana na zielonym pasku oznacza urządzenie najbardziej efektywne, a klasą G umieszczana na czerwonym pasku najmniej efektywne. Od grudnia 2010 roku na lodówkach, pralkach, zmywarkach i telewizorach wprowadzono dodatkowo trzy nowe klasy A+, A++ oraz A+++ charakteryzujące urządzenia najbardziej efektywne energetycznie.